παλπ7622 ΑντίγραφοΤω καιρώ εκείνω, όπως με νοσταλγία αλλά και πικρία υποστηρίζουν όσοι τα έζησαν, υπήρχε τάξη, σειρά και μέτρο σε όλα τα γενόμενα και σε όλες τις φάσεις και εκφάνσεις της ζωής τους. Η κάθε ώρα, μέρα και εποχή ήταν σημαντική και διαφορετική.

Ζούσαν, δεν επιβίωναν, απολαμβάνοντας το παρόν, προσβλέποντας σε καλύτερο μέλλον. Οι χαρές διαιρούμενες γίνονταν μεγαλύτερες και πολλαπλασιάζονταν, ενώ οι θλίψεις διαιρούμενες γίνονταν ελαφρύτερες. Προφανώς και αγνοούσαν το βυζαντινό "Βίος ανεόρταστος, μακρά οδός απανδόχευτος" αλλά και το Βιβλικό "όλος ο βίος κοιλάς κλαυθμώνος εστίν". Η φιλοσοφία ζωής τους συμπυκνωνόταν στο " η φτώχεια θέλει καλοπέραση" και στο "η δλειά-δλειά κι ου χουρός γα'ιτάνι".
  Ο γάμος ήταν ο πιο σημαντικός σταθμός της ζωής τους, αφού "αυτός ήταν ο προορισμός του ανθρώπου"... Η "Χαρά",  όπως τον αποκαλούσαν, και ήταν όντως χαρά τόσο για το ζευγάρι, τους συγγενείς αλλά και την τοπική μας κοινωνία. "Χαίροντες μετά χαιρόντων και κλαίοντες μετά κλαιόντων", οι πρόγονοί μας  βεβαίωναν το μεγαλείο της γενναίας ψυχής των και ότι ήταν πραγματικά  μέλη του μυστικού σώματος του Χριστού, της Εκκλησίας, στην οποία " είτε πάσχει έν μέλος, συμπάσχει πάντα τα μέλη" είτε "δοξάζεται εν μέλος, συγχαίρει πάντα τα μέλη". Ως καλοί Χριστιανοί αλλά και καλοί άνθρωποι αισθάνονταν και βίωναν τη χαρά και την προκοπή του άλλου ως δική τους χαρά. Γι' αυτό και η συμμετοχή όλων στο μυστήριο του γάμου σηματοδοτούσε και τη συμμετοχή στη χαρά νεονύμφων και συγγενών.
   Οι μελλόνυμφοι δεν είχαν προφανώς κανένα άγχος και καμμία αγωνία μήνες πριν την Κυριακή της στέψης, όπως συμβαίνει στις μέρες μας, ούτε ακολουθούσαν χρονοδιάγραμμα προετοιμασιών γάμου. Όλα γίνονταν με σεβασμό στο εθιμικό δίκαιο και τα αυστηρά ήθη των καιρών, με θρησκευτική ευλάβεια αλλά και μεγαλοπρεπή απλότητα και σεβασμό στα "καλώς" ή... "κακώς κείμενα".
   Οι "τρανοί" φρόντιζαν για όλα, αφού δεν υπήρχαν πολλές επιλογές και  ακραίες διαφωνίες. Πάντα ημέρα Κυριακή ο γάμος, εκτός μεγάλων εορτών και νηστειών, πάντα στην Εκκλησία. Η νύφη, χωρίς νυφικό, παρανυφάκια, άμαξα ή cabrio, έφτανε έγκαιρα στην Εκκλησία "εν χορδαίς και οργάνω", χωρίς περιφορές και κορναρίσματα και κυρίως χωρίς ενδιάμεσες στάσεις της γαμήλιας πομπής, αφού στο χωριό μας δεν υπήρχαν... Πόντιοι, να σταματούν και να χορεύουν κάθε λίγο και λιγάκι. Την υποδεχόταν  ασμένως ο αρραβωνιαστικός της, άνευ βεβαίως ασπασμού. Η ακολουθία του γάμου ήταν όντως θρησκευτική τελετή και η σύναξη δε θύμιζε διαγωνισμό ομορφιάς ούτε διακοπτόταν από την οχλαγωγία των παρευρισκομένων. Ολοκληρωνόταν με καταιγισμό κουφέτων και ρυζιού και τη μάχη σώμα με σώμα των παιδιών σφηνωμένων κάτω από τα στασίδια, για να μαζέψουν κουφέτα προς βρώσιν και αγαλλίασιν της κοιλίας τους...
  Τόπος και κατοικία διαμονής νεονύμφων:  η γενέτειρα του γαμπρού και το πατρικό του. Εξαίρεση αποτελούσαν οι σώγαμπροι. Ονόματα τέκνων: τα ονόματα των γονέων  του ζεύγους  ή θανόντων αδερφών και συγγενών. Απαγορεύονταν τα μη χριστιανικά όπως Ερμής, Φοίβος, τα ξενόφερτα, τα διπλά ονόματα ή τα προερχόμενα από σύμπτυξη διπλών π.χ. Δημειρήνη, Μαριαλένα, Νικαλέξανδρος, Δημητράγγελος. Επώνυμο τέκνων: Ασυζητητί ένα: το επώνυμο του πατρός. Αριθμός τέκνων: " Όσα δώς ου Θιός", κατά προτίμηση "πιδγιά", χωρίς οικογενειακό  προγραμματισμό, με μόνο σύμβουλο "τις φάσεις της σελήνης".
  Προγαμιαίες σχέσεις, προγαμιαία συμφωνητικά και προγαμιαία πάρτυ bachelor ή bachelorette ανύπαρκτα! Κανένας έλεγος αγοράς για  την ποιότητα , ποσότητα και τον αριθμό των προσκλητηρίων. Άγχος, της νύφης για ατελείωτες πρόβες νυφικού, μακιγιάζ, στέμματος, στεφάνων, πέπλων, χειρόκτιων, κόμμωσης, αισθητικής άκρων, προσώπου, σώματος και ονυχοπλαστικής μηδενικό!  Ομοίως και ο γαμπρός δεν ξεφύλλιζε περιοδικά μόδας για σμόκιν, κοστούμια, σκαρπίνια και αξεσουάρ. Yπήρχαν κορυφαίοι τοπικοί υποδηματοποιοί και ράφτες καθώς και χρυσοχέρες υφάντρες για τη λιτή, σεμνή και κομψή ένδυση των μελλονύμφων. Ο αργαλειός κι η άξια γυνίκα, μετέτρεπαν το κάθε σπίτι σε πραγματικό "Οίκο μόδας" .Ούτε βέβαια κατέθεταν λίστα δώρων γάμου σε επώνυμα καταστήματα ούτε τραπεζικοί λογαριασμοί για καταθέσεις. Καμμία έγνοια δεν υπήρχε  για τη διακόσμηση του ναού, τον ανθοστολισμό, τη νυφική ανθοδέσμη, τη φωτογράφιση πριν και μετά τον γάμο και την ηλεκτρονική κάλυψη του γάμου. Απουσίαζε επίσης και το βιβλίο εντυπώσεων. Αυτές καταγράφονταν  στο μυαλό των γυναικών για να τις αναλύσουν αργότερα όταν θ' ανταμώνονταν στη βρύση ή στο σιργιάνι. Ως ανεξίτηλα  ενθύμια
αρκούσαν οι καλλιτεχνικές φωτογραφίες των επαγγελματιών  φωτογράφων εκ Δεσκάτης. Ούτε για τον προορισμό και τη διάρκεια του γαμήλιου ταξιδιού είχαν έγνοια...Οι προορισμοί ήταν γνωστοί: Χωράφι, Μαντρί, Στρούγγα.  χώρος  για το γαμήλιο γλέντι π.χ. Κτήμα "Ο ουβρός" ή Κτήμα "Το αλώνι" και διαθέσιμη η τοπική ορχήστρα οργανοπαιχτών και αοιδών με ανεξάντλητο ρεπερτόριο από παραδοσιακά και μοντέρνα άσματα. Οι νοικοκυραίοι και νεόπλουτοι του χωριού έφερναν και φίρμες της εποχής, όπως ο δεξιοτέχνης του βιολιού απ'  την Μπισιρτσιά Μπαρμπανικόλας Πούτας.
  Το γλέντι άρχιζε πάντα με το "Ωραία είναι η νύφη μας". Οι καλεσμένοι δεν περίμεναν ώρες τους νεόνυμφους, για να κάνουν θριαμβευτική είσοδο, και δε χτυπούσαν ρυθμικά τα μαχαιροπήρουνα, για να φιλήσει ο γαμπρός τη νύφη και μετά ν' αρχίσει το φαγοπότι. Το μενού του γάμου επιμελούνταν οι κορυφαίες των μαγειρισσών του χωριού. "Καζανάτο" κρέας με ζυμαρικά, είδη πολυτελείας τότε. Οι περισσότεροι στους γάμους και τα μνημόσυνα χόρταιναν φαγητό, ενώ οι άνδρες στο στρατό. Το μενού ήταν κοινό για χορτοφάγους και μη. Τούρτα γάμου και γλυκά για τους καλεσμένους δεν υπήρχαν, αφού τα ταπεινά αλλά με τους υπερήφανους ανθρώπους σπίτια δε διέθεταν candybar! Λίστα καλεσμένων περιττή, ούτε διαβαθμισμένες θέσεις επισήμων και μη. Ήταν όλοι επίσημα υψηλοί προσκεκλημένοι. Όλοι "κλητοί", όλοι και εκλεκτοί,  αφού όλοι οι γάμοι ήταν "ανοικτοί". Χρέη πρόθυμων μέτρ και σερβιτόρων εκτελούσαν "τα μπρατίμια" και βοηθοί "οι μπρατίμσες". Στην άψογη οργάνωση της γαμήλιας δεξίωσης συνέδραμε όλη η γειτονιά.Εκείνη πέραν των άλλων ,χορηγούσε τραπέζια,καρέκλες,είδη οικιακής χρήσης και ο,τι συντελούσε στην παρασκευή και διανομή του φαγητού και ποτών.Την Δευτέρα όλα "τα δανεικά" επιστρέφονταν στους ιδιοκτήτες τους.
    Η αγάπη όλων και η χαρά τους για ανιδιοτελή βοήθεια στο ξεκίνημα της ζωής δυό συγχωριανών τους
συντελούσαν και στην ανείπωτη χαρά των νεονύμφων .Τα δύσκολα για τη νύφη θα ξεκινούσαν από... Δευτέρα όπως και η δίαιτά της, όχι για στυλιστικούς λόγους αλλά λόγω ντροπής και υπηρέτησης των πολυαρίθμων συνδαιτυμόνων της νέας οικογένειας της  νέας οικίας, δεν  προλάβαινε να φάει.                                          
    Η εποχή του φθινοπώρου μέχρι πριν τη Σαρακοστή του Πάσχα ήταν η πλέον κατάλληλη για  γάμους. Αφού " μάζουναν  τα φασούλια κι τα καλαμπούκια", οι πάμπολλες και επίπονες αγροτοκτηνοτροφικές εργασίες λιγόστευαν, όπως και οι ώρες της ημέρας, ενώ οι κρύες νύχτες μεγάλωναν, βοηθώντας  για να "μονιάσει" το ζευγάρι και να" δώσ κι ο Θιός κάνα κούτσκου". Μόνο τον Μάη δεν παντρεύονταν , "γιατίς  είνι ου μήνας που ρίχν χαλάζια κι ιπιδής τότις ιρουτέβουντι κι ζιβγαρών  ακόμα κι τα γουμάρια"... Εξάλλου, μέχρι την άνοιξη οι νύφες θα είχαν προσαρμοστεί στο νέο...δικό τους σπιτικό-μαζί με πεθερικά, γονείς πεθερικών, κουνιάδια, συνυφάδες και τέκνα αυτών- ώστε να βοηθούν και εκείνες σε όλα τα χουζμέτχια υπό την αυστηρή εποπτεία της πεθεράς και της παλαιότερης νύφης.
   Η εβδομάδα πριν το γάμο ήταν αφιερωμένη στις ετοιμασίες σύμφωνα με το "τυπικό" της εποχής και χωρίς να παραβιαστούν κατ' ελάχιστον οι εντολές της Πίστης αλλά και τα παραδοσιακά "ξιτάγματα", που θα προφύλασσαν το ζευγάρι από βασκανίες και "μαντζαλέματα" που θα έθεταν σε κίνδυνο την υγεία,την προκοπή, την οικογενειακή γαλήνη, αλλά  επιπλέον την ευτεκνία και καλλιτεκνία αυτού. Τη Δευτέρα "κινούσι ου γάμους" και οι προετοιμασίες. Για κανένα λόγο, για κανένα έκτακτο θλιβερό γεγονός δεν μπορούσε να αναβληθεί. Η στέψη θα γινόταν έστω και με συνοπτικές διαδικασίες. Έτσι, την Τετάρτη της προγαμιαίας εβδομάδας, το απόγευμα,  "ανάπχιαναν" τα προζύμια για τις κουλούρες,τα ψωμιά "προσκλητήρια" της εποχής, τόσο στο σπίτι του γαμπρού όσο και στο σπίτι της νύφης. Η διαδικασία πρόεβλεπε ζύμωμα από ανύπαντρη κοπέλα έχουσα εν ζωή τους γονείς της. Ένα αγόρι που του περνούσαν ζωνάρι στη μέση, αγγίζοντας το αλεύρι εύχονταν "Να ζήσει η νύφη και ο γαμπρός". Ενώ η κοπέλα ζύμωνε, γύρω γυναίκες  τραγουδούσαν ανάλογα άσματα. Την Πέμπτη, η μάνα του γαμπρού ζύμωνε τις κουλούρες για "τα μπρατίμια", δηλαδή φίλους του γαμπρού που "σήκωναν" όλο το βάρος του γάμου και ισόβια αποκαλούσαν ο ένας τον άλλο "μπράτιμε". Η κουλούρα ήταν προσκλητήριο και δώρο. Το διακριτικό τους κατά τη διάρκεια των υποχρεώσεων του γάμου ήταν πετσέτα στην πλάτη, ενώ οι φίλες της νύφης διακρίνονταν από την άσπρη ποδιά. Κουλούρες ζύμωνε και η μάνα της νύφης.
   Το μεσημέρι της Παρασκευής ζύμωναν την "Ντράφτσα", ειδικό ψωμί του γάμου κεντημένο περίτεχνα. Αποβραδίς την Παρασκευή, ο αδερφός του γαμπρού ετοιμαζόταν να γίνει ο" κλουράς". Στο δισάκι, αποτελούμενο απο δύο ασκούς,  "τρουβάδες" που λέμε, τοποθετούσε στον ένα τρουβά  την κουλούρα  και στον άλλον τα δώρα για την νύφη. Στον ώμο του έφερε ξύλινο δοχείο κρασιού, την "μπούκλα". Ξεκινώντας έφιππος, έριχνε τρεις πυροβολισμούς ως υπενθύμιση και διαβεβαίωση πως την Κυριακή το χωριό έχει γάμο! Στο σπίτι της νύφης τον υποδέχονταν  με μεγαλοπρέπεια και, αφού τον κερνούσαν, γινόταν η ανταλλαγή των δώρων.Η μάνα της νύφης παραλάμβανε τα δώρα και αντ' αυτών έβαζε στο δισάκι τα δικά της δώρα. Ο κλουράς αποχωρούσε επαναλαμβάνοντας τους πυροβολισμούς, για να μεταφέρει τα δώρα των συμπεθέρων. Τα δώρα έπρεπε  να απλωθούν στο κρεβάτι τόσο της νύφης όσο και του γαμπρού για επίδειξη και σχολιασμό...
   Το Σάββατο ήταν όλα έτοιμα για την επόμενη μέρα-ορόσημο για τη ζωή των νέων. Τα κορίτσια, που τότε μεγάλωναν γρήγορα "σαν τη βρίζα", ολοκλήρωναν απότομα την "ανέμελη" προεφηβεία και γίνονταν γυναίκες με πλείστες υποχρεώσεις και ελάχιστα ή ανύπαρκτα δικαιώματα. Τα πάντα εξαρτιόνταν από την "καλή καρδιά " του συζύγου και της μητρός αυτού. Ίσως το Σαββατόβραδο να ήταν το τελευταίο της ζωής τους που θα διανυκτέρευαν στο πατρικό.Τα αγόρια γίνονταν απότομα άνδρες και σε λίγο θα γίνονταν και γονείς. Δεν τους φόβιζαν οι πολλές ριζικές αλλαγές της ζωής τους, υποβοηθούμενοι από τους "τρανύτερους", υποτασσόμενα στην μοίρα και την αποστολή του κάθε φύλου, σύμφωνα με το οικογενειακό και εθιμικό δίκαιο της εποχής.
  Η μεγάλη "Κυριακή",  μέρα του μυστηρίου, έφτανε. Μετά την απόλυση της Θείας Λειτουργίας, τα μπρατίμια, οι φίλοι, η νεολαία και η ορχήστρα συνοδεύαν τον γαμπρό καθ' οδόν πρός το σπίτι του κουμπάρου. Μετά τα καλοδεξίματα και τα κεράσματα   παραλάμβαναν τον κουμπάρο και κατευθύνονταν στο σπίτι της νύφης. Φθάνοντας τον υποδεχόταν ο  πεθερός ή, αν  ήταν χήρος, ο μεγαλύτερος γυιός του. Πριν δρασκελίσει την πόρτα ο γαμπρός, έριχνε πάνω από το σπίτι ένα μήλο που περιείχε κέρμα. Εισέρχονταν και τα μπρατίμια και όσοι χωρούσαν για το σύντομο γλέντι. Μετά τα κεράσματα, το μέλωμα του γαμπρού και την ανταλλαγή ανάλογων ευχών, ξεκινούσαν για την Εκκλησία.   
  Την ίδια ώρα στο σπίτι της νύφης  γινόταν ο στολισμός της  συνοδεία ασμάτων, σε κλίμα συγκίνησης και  χαρμολύπης. Της φόραγαν τα "νυφιάτικα "  και την "Σκέπη", πέπλο που κάλυπτε το πρόσωπο, δείγμα της σεμνότητας της. Ήταν, επίσης, η ασπίδα που θα την προστάτευε από το κακό μάτι.Ταυτόχρονα ήταν μέσο λησμονιάς του πατρικού, αφού σκεπασμένη στο πρόσωπο  θα "έχανε το δρόμο", ώστε να μην ξαναγυρίσει ποτέ στο πατρικό παρά ως "μουσαφίρης". Η μητέρα της κερνούσε την κόρη της κρασί ευχόμενη τα καλύτερα για την έγγαμη ζωή της. Εκείνη έσπαζε το κρασοπότηρο ως ένδειξη  καλοτυχίας...Η ηρωική έξοδος της νύφης σηματοδοτούσε την εγκατάλειψη των πάντων. Γονέων, αδερφών, φιλενάδων, γειτονιάς, περιουσίας, κληρονομικών δικαιωμάτων, επωνύμου και ονόματος. Στην ταυτότητα μετά το γάμο είχε το επώνυμο του συζύγου, στα... σαλόνια το ανδρώνυμο. Ήταν η  Βαγγέλινα, η Θανάσηνα, η Λεφτέρηνα.  Η "Σκέπη" θα την οδηγούσε στην Εκκλησία ως το μόνο νυφιάτικο διακριτικό και μετά στο νέο, μόνιμο και ισόβιο σπίτι. Εκεί θα έστηνε το νοικοκυριό της, έχοντας "γονείς τα πεθερικά κι αδέρφια τα κουνάδια".
   Όταν ξεκινούσε η πομπή  του γαμπρού  για την Εκκλησία ταυτόχρονα ξεκινούσε και η νυφιάτικη.Τη νύφη υποδέχονταν στον νάρθηκα της Εκκλησίας ο κόσμος, ο πεθερός και ένα αγόρι. Η νύφη κατά το έθιμο ασπαζόταν, "χαιρετούσε" το αγόρι, βάζοντας στον ώμο του κάλτσες. Ο πεθερός χαιρετούσε τη νύφη και εκείνη του χάριζε κάλτσες ή μπλούζα στον δεξιό ώμο. Αναπηδώντας ευχόταν ο πεθερός "Να ζήσει η νύφη κι ο γαμπρός". Ο ιερέας, όπως και σήμερα παραλάμβανε από τον Νάρθηκα το μελλοντικό  ζεύγος και τους οδηγούσε μπροστά στην Ωραία Πύλη, για να τελέσει την ακολουθία του αρραβώνα και στη συνέχεια αυτή του γάμου. Από την τελετή απουσίαζαν τα μπρατίμια, αφού την ίδια ώρα γινόταν η μεταφορά της κινητής προίκας. Φόρτωναν σε άλογα τα σεντούκια με τα προικιά. Αν δε γέμιζαν όλα τα σεντούκια με την "αρμάτα", δηλαδή απο τα ρούχα, στρωσίδια, είδη κλινοστρωμνής, λευκά είδη και κλινοσκεπάσματα, έβαζαν μέσα κι "καμιά γκτζούπα, για να μην γέρν τα σαμάρια". Πανωσάμαρα έβαζαν ένα αγόρι ως οιωνό για απόκτηση αγοριών από τη νύφη!!
  Το στεφανωμένο πλέον ζευγάρι έφτανε "δόξη και τιμή" στο κοινό  και μοναδικό πλέον σπίτι τους. Η πεθερά υποδεχόταν τη νύφη της ως νέο μέλος της πολυμελούς οικογενείας της. Η υψηλή συνάντηση γινόταν στην πόρτα του σπιτιού. Σύμφωνα με το πρωτόκολλο, η πεθερά παρέδιδε στη νύφη κανάτα με κρασί, μια κουλούρα ψωμιού και μια τουλούπα άσπρο μαλλί. Το κρασί και το ψωμί ως σύμβολα ευζωίας και ευκαρπίας της γης και κατ' επέκταση του σπιτικού της. Το άσπρο μαλλί ως ένδειξη μακροζωίας, για ν' ασπρίσει και να γεράσει, ή ως.. ευγενική υπενθύμιση των υποχρεώσεων της. "Ηρθις νύφη μ, καλουσήρθις. Γνέσι μαλλί, για να φας ψουμί". Στο κατώφλι της πόρτας, το παραστάθι, έστρωνε κουβέρτα ή βελέντζα και το υνί που όργωναν τα χωράφια. Να πατήσει η νύφη με το δεξί στο σιδερένιο υνί, για να είναι γερή και καρπερή  Γι' αυτό και η παροιμία "βρήκι η νυφ του υνί πίσου απ' μπόρτα", όταν κάτι είναι δεδομένο και αυτονόητο.
   Το γαμήλιο γλέντι ολκληρωνόταν τις μεταμεσονύκτιες ώρες. Τα νιόγαμπρα αποσύρονταν να ξεκουραστούν. Η νύφη διανυκτέρευε με παρακοιμώμενη  θαλαμοφύλακα την πεθερά της ή την αδερφή της. Ο γαμπρός φυσικά σε άλλον οντά! Η πρώτη νύχτα του γάμου μπορούσε να περιμένει μέχρι νεωτέρας διαταγής ανωτέρου, καθώς η νύφη χρειαζόταν "χρόνο προσαρμογής και εξοικείωσης" με τις συζυγικές υποχρεώσεις...
  Το μεσημέρι της Δευτέρας η μάνα της νύφης, συνοδευόμενη από τις φίλες και μπρατίμσες, έκαναν την πρώτη επίσκεψη στην παντρεμένη. Παρέδιδε σ' έναν μπράτιμο τα κλειδιά απ' τα σεντούκια, για να τ'ανοίξουν. Οι μπρατίμσες βοηθούσαν την φίλη τους να βγάλει τα "νυφιάτικα" και να ενδυθεί το "Δευτεριάτκου", υφαντό φουστάνι. Η νεόνυμφη με συνοδό τον μπράτιμο πήγαινε στη βρύση να πάρει νερό. Έριχνε κέρματα, "τα λιανόματα", στο νερό, για να τρέχουν και τα καλά στη ζωή της. Αφού τους "τραπέζωναν", έφευγαν όλοι και όλες ευχαριστημένοι που ανταποκρίθηκαν με προθυμία και επιτυχία στους ρόλους τους.  Η πρώτη ασχολία της νιόνυφης ήταν να ζωστεί τη ρόκα, ό,τι πιο ..εύκολο για εκείνη στο "τριήμερο" της προσαρμογής. Το τριήμερο χαλάρωσης και απραξίας ολοκληρωνόταν την Τετάρτη, αφού παρέδιδε τα "δανεικά" στέφανα στην Εκκλησία, για να χρησιμοποιηθούν και σε άλλους γάμους.
  Το επόμενο Σάββατο το βράδυ, η μητέρα της νύφης παρέθετε δείπνο στους νεόνυμφους, στον κουμπάρο, στους μπράτιμους, τις μπρατίμσες και στο πρώτο σόι. Το δείπνο μετά μουσικής, ασμάτων και χορού ολοκληρωνόταν τα ξημερώματα. Αποχωρώντας οι καλεσμένοι, η μάνα χάριζε στα νιόγαμπρα μια κότα, για να έχουν χαρές όσα τα πούπουλά της, και δύο πιάτα και δυο κουτάλια, ως.. "πανωπροίκια" και έκτακτο οικογενειακό επίδομα..
  Έτσι οι γονείς μας, μην μπορώντας να αντιληφθούν τους δισταγμούς των παιδιών τους να παντρευτούν, τόνιζαν. "Εμείς ξεκινήσαμε την κοινή ζωή μας μ' ένα μόνο κουτάλι". Εκείνοι όμως  απόκτησαν οικογένεια και μαζί με όλα τα μέλη της, περιουσία. Ό,τι, δηλαδή, δυσκολεύονται να διαφυλάξουν οι κληρονόμοι τους και ό,τι δεν αποτελεί πλέον "προορισμό" και πρώτη προτεραιότητα για πολλούς νέους και νέες σήμερα. Άλλοι καιροί, άλλα ήθη.

ΥΓ1. Η φωτογραφία από γάμο του1957. Νύφη είναι η Ευαγγελία (Βάγγιω) Γκορτσά-Κορδέλα. Δεξιά της ο αδερφός της Νίκος και αριστερά της ο πρώτος της ξάδερφος Παλπάνης Βασίλης. Πίσω αριστερά διακρίνεται η αδελφή της Βασιλική(Βασίλω) Πολίτη και πίσω δεξιά με το..."μαργαριταρένιο περιδέραιο"  η μητέρα μου.

Υ.Γ2.Ευχαριστώ τη θεία μου τη Βασίλινα για τις πολλές και πολύτιμες πληροφορίες. Λίγες από αυτές αναφέρω, για να μη...σας κουράσω. Αναμένω και δικές σας. Φυσικά, ευχαριστώ  και όλες και όλους για την ευγένεια και την υπομονή σας.!!

παλπ7622