Πριν 23 χρόνια η Οικολογική Κίνηση είχε προειδοποιήσει δημοσίως ότι η ΔΕΥΑΚ είναι έρμαιο της ΔΕΗ στο θέμα του χρέους της. Είχε προτείνει μάλιστα σε Δήμο – Νομαρχία μια «νομική φόρμουλα» για να πληρώνει η ΔΕΗ τη ζημιά που προκαλούσε στα υπόγεια νερά των οικισμών λόγω της εξόρυξης, πράγμα που εκτός των άλλων θα «συμψήφιζε» και τα όποια χρέη τους προς τη ΔΕΗ.
Στο δημοσίευμα του 1994 που επισυνάπτουμε η Οικολογική Κίνηση αναφέρεται στο τότε χρέος των 500 εκ. δραχμών (1,5 εκ €) της ΔΕΥΑΚ προς τη ΔΕΗ και προειδοποιεί ότι οι ανεπίσημες υποσχέσεις της ΔΕΗ περί παγώματος του χρέους δεν κατοχυρώνουν το Δήμο. Προτείνει επίσης στην Αυτοδιοίκηση να απαιτήσει να συμπεριληφθεί στους περιβαλλοντικούς όρους λειτουργίας των ορυχείων η νομική δέσμευση της ΔΕΗ να «αποζημιώνει» τους οικισμούς των οποίων τα νερά κατέστρεφε, καταβάλλοντάς τους τη διαφορά στην αύξηση του κόστους υδροδότησης λόγω εξορύξεων (βλ. σκαναρισμένο δημοσίευμα). Αλλά φευ .. «φωνή βοώντος εν τη ερήμω».
Ξαναγυρίζοντας στο σήμερα θυμίζουμε – σε όσους δεν το γνωρίζουν - ότι η εξόρυξη λιγνίτη κατέστρεψε τις παλιές πηγές υδροδότησης της Κοζάνης, γεγονός που ανάγκασε το Δήμο και τη ΔΕΥΑΚ να αναζητήσουν νέες πηγές στο βαθύ καρστικό υδροφόρο του νοτιοδυτικού Βερμίου, δηλ. σε μεγαλύτερες αποστάσεις και βάθη. Το αποτέλεσμα ήταν – πέρα από κάθε αμφισβήτηση - να αυξηθεί σημαντικά το κόστος άντλησης και μεταφοράς του νερού της Κοζάνης και να γίνουν πρόσθετες δαπάνες για την κατασκευή αγωγών και αντλιοστασίων (περίοδος 2005 – 2008).
Η ΔΕΗ στις Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) που κατά καιρούς υπέβαλε για τα ορυχεία της «έστριβε δια του αρραβώνος» στο θέμα αυτό. Σκοπίμως δεν κατέστησε σαφές ποτέ ότι οι εξορύξεις θα προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα στην υδροδότηση της Κοζάνης. Από την άλλη η Αυτοδιοίκηση δεν ήθελε να σπάσει τη συμμαχία της με τη ΔΕΗ. Δεν χρησιμοποίησε τις δυνατότητες που τις έδινε ο νόμος και αρκούνταν σε άσφαιρους λεονταρισμούς. Αν ήθελε θα μπορούσε να «δέσει» τη ΔΕΗ εδώ και 15-20 χρόνια μέσω των Περιβαλλοντικών Όρων Λειτουργίας (ΠΟΛ), οι οποίοι θα δέσμευαν νομικά τη ΔΕΗ, καθόσον οι ΠΟΛ αποτελούν πράξη της Διοίκησης του κράτους. Πρόκειται για μια σοβαρότατη παράλειψη - εξ αμελείας ή εκ προθέσεως - της Τοπικής και Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, οι οποίες στο θέμα αυτό του νερού δεν άσκησαν το ΝΟΜΙΜΟ δικαίωμα τους να γνωμοδοτούν στις ΜΠΕ της ΔΕΗ και να ζητούν πρόσθετα μέτρα.
Εάν η υποχρέωση αυτή της ΔΕΗ για συμμετοχή στο κόστος υδροδότησης της Κοζάνης συμπεριλαμβάνονταν τότε στους εγκεκριμένους Περιβαλλοντικούς Όρους των Ορυχείων θα ήταν άμεσα εκτελεστή από τη ΔΕΗ, ως νομικά δεσμευτική υποχρέωσή της, και δεν θα τρέχαμε σήμερα στα δικαστήρια.
Η Οικολογική Κίνηση Κοζάνης από το 1994 έβαζε το θέμα αυτό δημοσίως (και στο Ευρωκοινοβούλιο) με κάθε ευκαιρία.
Το 2012 στηρίξαμε τη ΔΕΥΑΚ ως μάρτυρες στο δικαστήριο (όταν διεκδικούσε από τη ΔΕΗ 16 εκ €), χωρίς αυτό να σημαίνει ότι παραιτηθήκαμε από τις επικρίσεις μας για τις διαχρονικές ευθύνες της Αυτοδιοίκησης. Το δικαστήριο χάθηκε και μαζί και η ευκαιρία να αποζημιωθεί η ΔΕΥΑΚ και να καλύψει τα χρέη της προς τη ΔΕΗ (και με το παραπάνω). Πριν από 15 -20 χρόνια, όταν οι «γραφικές μειοψηφίες» των Οικολόγων έδειχναν το δρόμο, ήταν πιο εύκολο να πείσεις ή να αναγκάσεις τη ΔΕΗ «να βάλει το χέρι στη τσέπη». Τώρα δεν υπάρχει φράγκο, αφού και στη ΔΕΗ «το ταμείον είναι μείον». Κάθε πράμα στον καιρό του …
ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ ΚΟΖΑΝΗΣ
30-10-2017